Ocena ryzyka

Ocena ryzyka to jeden z najważniejszych aspektów do opracowania przez integratora systemu. W większości krajów wykonanie oceny ryzyka jest wymagane prawnie. Co więcej, ocena bezpieczeństwa instalacji robota zmienia się w zależności od metody integracji całego systemu, dlatego przeprowadzenie oceny ryzyka z samym robotem jest niemożliwe.

Aby móc przeprowadzić ocenę ryzyka, administrator nadzorujący całość realizacji systemu musi instalować i użytkować robota zgodnie z normami ISO 12100 i ISO 10218-2. Administrator może dodatkowo odnieść się do specyfikacji technicznej ISO/TS 15066.

Ocena ryzyka musi uwzględniać cały proces roboczy w zakresie kompletnego cyklu życia określonego zastosowania robota. Najważniejsze cele oceny ryzyka:

Ustawienie robota i nauczanie pracy w celu użytkowania robota.
Rozwiązywanie problemów i konserwacja.
Prawidłowy montaż robota.

Należy pamiętać o przeprowadzeniu oceny ryzyka przed doprowadzeniem zasilania do ramienia robota. Określenie odpowiednich ustawień bezpieczeństwa i potrzeby zastosowania dodatkowych przycisków zatrzymania awaryjnego oraz innych środków bezpieczeństwa stanowi część oceny ryzyka.

Określanie odpowiednich ustawień zabezpieczeń ma zasadnicze znaczenie podczas opracowywania aplikacji robota współpracującego. Więcej informacji zamieszczono w odpowiednim rozdziale podręcznika.

Niektóre funkcje bezpieczeństwa są przeznaczone szczególnie do zastosowań z robotem współpracującym. Działanie tych funkcji można skonfigurować poprzez określenie ustawień funkcji bezpieczeństwa; są one także zoptymalizowane pod kątem reagowania na określone rodzaje ryzyka rozpoznane w ramach oceny ryzyka wykonanej przez integratora.

Funkcje bezpieczeństwa robota współpracującego można skonfigurować w menu ustawień zabezpieczeń. Obejmują one:

Ograniczenie siły i mocy: Służy do ograniczania siły zatrzymania i nacisku robota w przypadku kolizji robota i człowieka.
Ograniczenie momentu: Funkcja ogranicza obciążenie energetyczne i udarowe poprzez ograniczenie prędkości robota w przypadku kolizji robota i pracownika.
Pozycja przegubu i ograniczenie wartości TCP: Ograniczenie ruchu robota w celu uniemożliwienia ruchu w kierunku określonych części ciała użytkowników, np. szyi lub głowy.
Ograniczenie TCP i pozycji narzędzia: Służy do ograniczania określonych obszarów lub cech narzędzia lub przedmiotu obrabianego w celu minimalizacji powiązanego ryzyka (tj. ogranicza ruch ostrych krawędzi przedmiotów obrabianych skierowanych w stronę użytkownika).
Ograniczenie prędkości: Ograniczenie ruchów robota w celu zachowania niskiej prędkości ruchu dla zapewnienia użytkownikowi czasu na uniknięcie kolizji robota i pracownika.

Stosowanie odpowiednich ustawień bezpieczeństwa uznaje się za tak samo ważne jak zamontowanie robota w określonej lokalizacji i podłączenie do wejść/wyjść bezpieczeństwa. Na przykład ustawienie hasła bezpieczeństwa pozwala zapobiegać niedozwolonym zmianom ustawień bezpieczeństwa przez osoby nieposiadające uprawnień nadanych przez integratora systemu.

Najważniejsze elementy, które należy wziąć pod uwagę podczas oceny ryzyka zastosowania robota współpracującego:

Skutki potencjalnych pojedynczych kolizji.
Prawdopodobieństwo wystąpienia potencjalnej pojedynczej kolizji.
Prawdopodobieństwo uniknięcia potencjalnej pojedynczej kolizji.

Jeśli robot jest zainstalowany do pracy w zastosowaniu innym niż robot współpracujący, w przypadku, gdy nie jest możliwa eliminacja zagrożeń w dostatecznym stopniu za pomocą wbudowanych funkcji bezpieczeństwa, np. korzystania z niebezpiecznych narzędzi, integrator systemu musi podjąć decyzję o zainstalowaniu dodatkowych zabezpieczeń w trakcie oceny ryzyka (np. poprzez zastosowanie zabezpieczeń chroniących integratora podczas instalacji i programowania).